Child and Child Literature

                                                       

                                                       SUMMARY OF COURSES

Course 1:  Child and Child Literature

Child perception, as it is accepted throughout the world, is bound to accept each child as miniature adults in Turkey, too. However, this perception has started to change in 19^th and 20^th centuries when serious studies were done about education and child psychology.  The increasing number of schools has accelerated this growth. Child Literature also started to appear during this period. According to UN child right agreement everybody till 18 years is accepted as child. Child Literature is defined such a literature that focuses the sense and thought by considering child`s understanding and comprehension level in adolescence period of child.  The early samples of Child Literature in Turkey of which early samples started to be written in Europe in 19^th century started with translation in reform period of Ottoman Empire and then written samples were published.

Course 2: Child Literature in Reform and Constitutional Monarch Periods in Turkey

Child Literature in Turkey, of which early samples were written with the translation in reform period, accelerated its development in constitutional monarch period.  The reason of this is that the politicians of that period gave importance to education thereby children and Child Literature. Many famous child classics were translated during that period between 1908-1918. Over fifty child magazines and newspapers were published. Also, original child books started to be published in the period which the writers and scholars of the country began to have sensitivity about the importance of child education and literature. Child theatre studies also started in this period.

Course 3: Child Literature in Turkey During the Republic Era

Child Literature had a new stage after the foundation of the republic. Child Literature was used as a device to teach the new regime`s principals to the children. This period can be named as didactical period. Child Literature had another different stage under the affects of political and social conditions after the period which lasted till 1960s. Hundreds of child books that especially have left winked ideology were published in that period. The Child Literature in that period, that we can name it as an ideological period, tried to direct  children according to writers` point of view. 1980 military coup brought more conservative and apolitical status to country. In one hand Child Literature had a religious/ conservative way, on the other hand a new writer community who just wrote for children appeared. While the domination of child classics in this period that we can name it as poetic, qualified and original child literature works leaped out. Yalvaç Ural, Mustafa Ruhi Şirin, Gülçin Alpöge, Gülten Dayıoğlu, Fatih Erdoğan, Aytül Akal, Mavisel Yener, Mevlana İdris can be accepted today`s child literature writers.

Course -4: Turkish Literature from Reform Period to Republic

Turkish Literature had a new stage with reform period in 1839. Turkish Literature met many new genres like novel, fiction, theatre. In the new period that started with translation studies, Turkish literature turned into a brand new literature that contains qualified and original works.  While Turkish literature, which was defined as a literature of distinguished community with certain symbols in poetry, was changing, the basis of the modern poetry laid a foundation until 1923 when the republic was declared. Fiction; it was necessary to wait for the end of 19^th century to read the early products of the fiction that just entered Turkish literature then. At the beginning of 1900s especially Ömer Seyfettin`s  fictions, which are widely read today,  still take attention. Novel genre samples that just entered Turkish Literature still exists with original works despite the technical troubles encountered. In the first quarter of 20^th century, western style novel works started to appear.

Course-5; Modern Turkish Literature

The declaration of republic and starting to use the new alphabet in 1928 are the important effects on Turkish literature. In this period, qualified and original works started to appear in both poetry and fiction genre or in novel genre. Ideological and political oppositions were started to be seen in literature too as it was seen almost in every field of live especially since 1960s. After 1980 military coup, writers and scholars who were in self questioning began to change from art for people writer to art for art writer. These are the outstanding literatures; 

Poetry; Orhan Veli, Nazım Hikmet, Turgut Uyar, Necip Fazıl, İsmet Özel, Cemal Süreya ve Sezai Karakoç.

Fiction; Sait Faik, Refik Halit, Sabahattin Ali, Tarık Buğra, Memduh Şevket, Mustafa Kutlu, Nazlı Eray, Selim İleri.

Novel; Halit Ziya, Reşat Nuri, Yakup Kadri, Halide Edip, Peyami Safa, Ahmet Hamdi, Kemal Tahir, Oğuz Atay, Adalet Ağaoğlu, Nazlı Eray, İnci Aral, Orhan Pamuk, Selim İleri.

DERS ÖZETLERİ

Ders–1: Çocuk ve Çocuk Edebiyatı

Çocuk algısı, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de öncelikle çocukları birer minyatür yetişkin olarak görmeye dayanır. Ancak bu algı, eğitim ve çocuk psikolojisi ile ilgili ciddi çalışmaların yapıldığı 19. ve 20. yüzyılda değişmeye başlar. Okullaşmanın artışı da bu gelişimi hızlandırır. Çocuk edebiyatının ortaya çıkışı da bu gelişimle paraleldir. BM Çocuk Hakları Sözleşmesine göre 18 yaşına kadar her insan çocuk sayılır. Çocuk edebiyatı ise, gelişim sürecindeki çocuğun anlama ve kavrama düzeyini dikkate alarak duygu ve düşünce dünyasına seslenen edebiyat olarak tanımlanmaktadır. Avrupa’da 19. yüzyılda ilk örnekleri verilmeye başlayan çocuk edebiyatının Türkiye’deki ilk örnekleri ise Tanzimat döneminde çeviriyle başlamış, daha sonra telif eserler de verilmiştir.

Ders–2: Türkiye’de Tanzimat ve Meşrutiyet Dönemlerinde Çocuk Edebiyatı

Tanzimat Döneminde çeviriyle ilk örnekleri verilen Türkiye’deki çocuk edebiyatı, Meşrutiyet döneminde gelişmesini hızlandırır. Bunda o dönemin yöneticilerinin ülkenin kötüye doğru gidişinin çözümü olarak eğitime dolayısıyla çocuğa ve çocuk edebiyatına önem vermeye başlamasının etkisi vardır. 1908-1918 arasını kapsayan bu dönemde birçok ünlü çocuk klasiğinin çevirisi yapılır. 50 civarında fazla çocuk dergisi ve gazetesi yayımlanır. Ülkenin yazar ve aydınlarının çocuk eğitimi ve edebiyatının önemi konusunda bir duyarlılık kazandığı bu dönemde ayrıca özgün çocuk kitapları da yayımlanmaya başlanır. Türkiye’de çocuk tiyatrosu çalışmaları da bu dönemde başlar.

Ders–3: Türkiye’de Cumhuriyet Döneminde Çocuk Edebiyatı

Cumhuriyet’in 1923’te ilanıyla çocuk edebiyatı yeni bir evreye girer. Bu dönemde çocuk edebiyatı yeni rejimin ilkelerinin çocuklara benimsetilmesi için bir araç konumundadır. Bu dönem didaktik dönem olarak da adlandırılabilir. 1960’lara kadar süren bu dönemin ardından Türkiye’deki siyasal ve ekonomik şartların da etkisiyle çocuk edebiyatı yeni bir evreye girer. Bu dönemde özellikle sol ideolojiyi yansıtan yüzlerce çocuk kitabı yayınlanır. İdeolojik dönem olarak adlandırabileceğimiz bu dönemde çocuk edebiyatı çocukları yazarların dünya görüşü doğrultusunda yönlendirme amaçlıdır. 1980 askerî müdahalesi beraberinde ülkede bir muhafazakârlık ve apolitik bir yapılandırmayı getirir. Bu dönemde çocuk edebiyatı bir yandan dinî/muhafazakâr bir kolda ilerlerken, bir yandan da sadece çocuklar için yazan nitelikli çocuk yazarları kuşağı yetişir. Poetik dönem olarak adlandırabileceğimiz bu dönemde çocuk klasiklerinin egemenliği sürerken, nitelikli ve özgün çocuk yayınları da göze çarpar. Günümüz Türk çocuk yazarları arasında; Yalvaç Ural, Mustafa Ruhi Şirin, Gülçin Alpöge, Gülten Dayıoğlu, Fatih Erdoğan, Aytül Akal, Mavisel Yener, Mevlana İdris sayılabilir.

Ders–4: Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türk Edebiyatı

Türk edebiyatı 1839’da ilan edilen Tanzimat Fermanının ilanıyla yeni bir yola girmiştir. Bu dönemde Türk edebiyatı roman, hikâye, tiyatro gibi birçok yeni türle tanışmıştır. Önce çeviri faaliyetleriyle başlayan bu yeni dönemde, özgün örneklerin verilmesiyle Türk edebiyatı kısa zamanda nitelikli eserlerin yer aldığı bir edebiyat haline gelmiştir. Şiirde; daha önce belirli sembollere dayalı bir seçkin zümre edebiyatı olarak dikkat çeken Türk edebiyatı, dönemlere göre sanat ve estetik anlayışı değişmekle beraber, Cumhuriyet’in ilan edildiği 1923’e kadar modern bir şiirin temelleri atılır. Hikâye türünde; Türk edebiyatına yeni giren bir tür olan hikâyenin ilk örneklerini görebilmek için 19.yüzyılın sonlarını beklemek gerekecektir. 1900’lü yılların başlarında ise özellikle Ömer Seyfettin’in bugün de hala ilgiyle okunan hikâyeleri dikkat çeker. Türk edebiyatına yeni giren türlerden birisi olan roman türünde ise, çeviriyle başlayan ilk örnekler, daha sonra teknik açıdan taşıdığı birçok sıkıntıya rağmen verilen özgün örneklerle varlığını sürdürür. 20. yüzyılın ilk çeyreğinde Batılı anlamda nitelikli roman örnekleri görülmeye başlanır.

Ders–5: Çağdaş Türk Edebiyatı

Cumhuriyet’in ilanı ve 1928’de yeni alfabenin kullanılmaya başlanması Türk edebiyatını etkileyen önemli olaylardır. Bu dönemde gerek şiirde, gerek hikâyede, gerekse romanda özgün ve nitelikli edebiyat ürünlerinin ortaya çıktığı görülmektedir. Özellikle 1960’lı yıllardan itibaren hayatın her alanında kendini gösteren ideolojik/siyasî kamplaşmalar edebiyatta da kendini gösterir. 1980 askerî müdahalesinin etkisiyle başlayan yazar ve düşünürlerdeki içe kapanma ve hesaplaşma, beraberinde “yol gösterici, toplumu aydınlatıcı” yazar tipinden estetik ve sanatsal kaygılarla eser veren sanatçı tipine doğru bir değişimi getirir. Bu dönemde öne çıkan edebiyatçılar şunlardır.

Şiirde; Orhan Veli, Nazım Hikmet, Turgut Uyar, Necip Fazıl, İsmet Özel, Cemal Süreya ve Sezai Karakoç.

Hikâyede; Sait Faik, Refik Halit, Sabahattin Ali, Tarık Buğra, Memduh Şevket, Mustafa Kutlu, Nazlı Eray, Selim İleri.

Romanda; Halit Ziya, Reşat Nuri, Yakup Kadri, Halide Edip, Peyami Safa, Ahmet Hamdi, Kemal Tahir, Oğuz Atay, Adalet Ağaoğlu, Nazlı Eray, İnci Aral, Orhan Pamuk, Selim İleri.